Leerlingen ontwikkelen impliciet hun schrijfvaardigheid door veel te schrijven, niet alleen in de taalvakken. Door functionele schrijfopdrachten aan te bieden en het schrijven de hele dag door te stimuleren, werk je op een natuurlijke manier aan hun schrijfcompetenties. 

Tegelijk is het belangrijk om na te gaan welke componenten van het schrijfproces en -product expliciet aangeleerd en ondersteund moeten worden.  

Denk daarbij aan tekstkenmerken die specifiek zijn voor bepaalde teksttypes. Door die kenmerken expliciet te bespreken en te illustreren aan de hand van voorbeelden, help je leerlingen ze te herkennen en toe te passen. In verschillende lesscenario’s worden de tekstkenmerken bekeken vanuit voorbeelden van het teksttype en als houvast aan bord genoteerd. 

Ook schrijfstrategieën verdienen expliciete instructie. Dat gebeurt het best binnen betekenisvolle en relevante schrijftaken. Op die manier leren leerlingen niet alleen wat ze moeten doen, maar ook hoe en waarom. Naast veel schrijfkansen hebben leerlingen immers gerichte strategieën nodig om echt vooruitgang te boeken. Schrijfstrategieën ondersteunen leerlingen voor, tijdens en na het schrijven. Als leerkracht observeer je in de verschillende fasen van het schrijfproces welke strategieën leerlingen spontaan gebruiken en welke ze (nog) niet of te weinig inzetten. Op basis daarvan kun je minder gebruikte strategieën expliciteren, uitleggen en demonstreren. 

Een krachtige aanpak hiervoor is modeling: je doet als leerkracht voor hoe je een bepaalde strategie toepast, tijdens of na het schrijven. Door die denk- en werkwijze hardop voor te doen, krijgen leerlingen inzicht in de schrijfstappen die ze zelf kunnen zetten. 

Door het schrijfproces zichtbaar en bespreekbaar te maken, worden leerlingen zich bewust van de verschillende fasen en strategieën bij schrijven. Die bewustwording helpt hen om gerichter en doelbewuster te schrijven, om af en toe te vertragen. Als leerlingen niet enkel schrijven, maar ook nadenken over hoe ze schrijven, leidt dat tot betere teksten en een grotere zelfstandigheid.